Όλα για την Τρίτη Ηλικία
info@gernaoallios.gr

Οστεοπόρωση στην Τρίτη Ηλικία

Σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας καταστρέφονται τα φθαρμένα οστά στον οργανισμό μας και δημιουργούνται νέα και υγιή οστά: συγκεκριμένα υπάρχει μέσα στο κάθε οστό μια ομάδα κυττάρων που αναλαμβάνει να απορροφήσει τα “χαλασμένα” τμήματα του οστού και μια άλλη ομάδα κυττάρων που αναλαμβάνει να αποκαταστήσει το φθαρμένο τμήμα του οστού με νέο. Με άλλα λόγια, κάθε 10 χρόνια όλος ο σκελετός μας αντικαθίσταται.

Στη νεαρή ηλικία η παραγωγή υγιών οστών είναι μεγαλύτερη από την καταστροφή των φθαρμένων. Στη μέση ηλικία όσα οστά καταστρέφονται, τόσα υγιή παράγονται. Όσο βαδίζουμε προς την Τρίτη Ηλικία, είναι περισσότερα τα οστά που καταστρέφονται από αυτά που δημιουργούνται.

Οστεοπόρωση είναι η πάθηση, όπου παρατηρείται:

  • σημαντική μείωση της οστικής μάζας και

  • διαταραχή της αρχιτεκτονικής των οστών, δηλαδή αραιώνει η πυκνότητά τους και γίνονται πιο “πορώδη” (με πόρους).

Τα οστά πλέον είναι πιο εύθραυστα, πιο αδύνατα και πιο επιρρεπή σε κατάγματα.

Η οστεοπόρωση προσβάλλει πιο συχνά τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, διότι μειώνεται η παραγωγή των οιστρογόνων. Από 70 ετών και άνω προσβάλλει το ίδιο και άντρες και γυναίκες και είναι γνωστή ως γεροντική οστεοπόρωση. Η πάθηση αυτή έχει γίνει ιδιαίτερα συχνή, διότι αυξήθηκε ο μέσος όρος ζωής και, παράλληλα, η ζωή έχει γίνει περισσότερο καθιστική.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Η οστεοπόρωση χαρακτηρίζεται ως “σιωπηλή” νόσος, γιατί δε δίνει συμπτώματα μέχρι τη στιγμή, που θα προκύψει κάποιο κάταγμα. Τα κατάγματα συνήθως συμβαίνουν στον καρπό, στον γοφό ή στη σπονδυλική στήλη. Τα κατάγματα στους σπονδύλους φέρνουν κύφωση και απώλεια ύψους.

Οι δύο βασικοί παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της οστεοπόρωσης είναι:

  • η μικρή κορυφαία οστική μάζα, δηλαδή το ποσό της οστικής μάζας που έχει ο άνθρωπος στην ηλικία των 30 ετών και
  • ο ρυθμός της οστικής απώλειας μετά την εμμηνόπαυση.

Άλλοι παράγοντες, που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης της οστεοπόρωσης στη ζωή μας , είναι οι ακόλουθοι:

  • κληρονομικοί παράγοντες (ιστορικό οστεοπόρωσης ή/και καταγμάτων στην οικογένεια)

  • χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης (στους άντρες)

  • μεγάλα διαστήματα αμηνόρροιας στη ζωή μιας γυναίκας

  • χαμηλό σωματικό βάρος

  • ελλιπής πρόσληψη ασβεστίου και έλλειψη βιταμίνης D

  • υπερβολική χρήση αλκοόλ και κάπνισμα

  • μακροχρόνια χρήση γλυκοκορτικοειδών φαρμάκων

  • κάποιες παθήσεις, πχ διαβήτης, υπογοναδισμός, παθήσεις του θυρεοειδούς, ρευματοειδής αρθρίτιδα, παθήσεις του ήπατος και των νεφρών κλπ

  • μειωμένη σωματική δραστηριότητα

Ποια είναι τα «καμπανάκια» που θα σας  υποψιάσουν για εμφάνιση οστεοπόρωσης;
  • πόνοι στην πλάτη
  • απώλεια ύψους σε συνδυασμό με κύφωση
  • πρώιμη εμμηνόπαυση-ανδρόπαυση
  • 2 ή περισσότεροι παράγοντες κινδύνου
Τι πρέπει να κάνετε;

Αν είστε γυναίκα, οπωσδήποτε μετά την εμμηνόπαυση πρέπει να υποβληθείτε σε εξέταση οστικής πυκνομετρίας (εξέταση εντελώς ανώδυνη).

Αν είστε άντρας 70 ετών και άνω, θα πρέπει κι εσείς να κάνετε μέτρηση οστικής μάζας. Αν, όμως, συντρέχουν κάποιοι από τους παραπάνω παράγοντες, θα πρέπει να κάνετε την εξέταση και σε μικρότερη ηλικία.

Τα αποτελέσματα της εξέτασης δείχνουν:

  • φυσιολογική οστική πυκνότητα ή

  • χαμηλή οστική πυκνότητα (οστεοπενία) ή

  • οστεοπόρωση

Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας δεν είναι μια εξέταση, που γίνεται μία μόνο φορά. Θα πρέπει να επαναλαμβάνεται σύμφωνα με τις υποδείξεις του γιατρού, ανάλογα με το φύλο, το ιστορικό, την ηλικία και τα ευρήματα.

Συνήθως γίνεται:

  • κάθε 2-3 χρόνια για τα πρώτα 10 χρόνια μετά την εμμηνόπαυση

  • κάθε 5 χρόνια στη συνέχεια

Δυστυχώς η εξέταση οστικής πυκνομετρίας δίνει στοιχεία μόνο για την ποσότητα και όχι και για την ποιότητα της οστικής μάζας. Παράλληλα, στην Ελλάδα υπάρχουν δυσανάλογα πολλά τέτοια μηχανήματα σε σχέση με τον πληθυσμό της (ανακύπτουν ερωτήματα σχετικά με την αξιοπιστία, τη σωστή συντήρηση και τη σωστή χρήση τους).

Ωστόσο παραμένει η μόνη εύκολη, επαναλήψιμη και ακίνδυνη μέθοδος.

Υπάρχει θεραπεία;

Εφόσον έχει ήδη εγκατασταθεί η οστεοπόρωση, δεν μπορούν να αναπληρωθούν οι απώλειες οστικής μάζας που ήδη έχουν συμβεί. Μπορεί, όμως, να ανασταλεί η περαιτέρω απώλεια και, ταυτόχρονα, να αυξηθεί η οστική μάζα, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος κατάγματος στο μέλλον. Αυτό επιτυγχάνεται με φαρμακευτική αγωγή που θα σας υποδείξει ο γιατρός, αφού εκτιμήσει την έκταση της νόσου.

Προληπτικά, όμως, μιας και η οστεοπόρωση μπορεί να κάνει την εμφάνισή της και αργότερα, μπορείτε να πάρετε κάποια μέτρα, προκειμένου να θωρακίσετε καλύτερα τα οστά σας απέναντι στη νόσο. Συγκεκριμένα, μπορείτε να:

  • αυξήσετε τη σωματική σας δραστηριότητα (πχ αεροβική άσκηση, περπάτημα, τζόκινγκ, χορός).

    Αυτό θα βοηθήσει στη διατήρηση της οστικής μάζας. Παράλληλα, θα βελτιώσει την κινητικότητά σας και την ευστάθειά σας περιορίζοντας, έτσι, τον κίνδυνο πτώσεων.

  • αυξήσετε την πρόσληψη ασβεστίου.

    Πέρα από τα γαλακτοκομικά μερικές ακόμα σημαντικές πηγές ασβεστίου αποτελούν τα αμύγδαλα, τα ξηρά σύκα, τα φουντούκια, οι πράσινες σαλάτες (σπανάκι, λάχανο, μπρόκολο, μαρούλι) οι σαρδέλες, ο σολομός, τα ξερά φασόλια, το ταχίνι, τα πορτοκάλια.

  • αυξήσετε την πρόσληψη βιταμίνης D.

    Αρκούν περίπου 15 λεπτά καθημερινής έκθεσης στον ήλιο, για να συνθέσει ο οργανισμός την απαιτούμενη ποσότητα βιταμίνης D. Οπότε, προτιμήστε να κάνετε μια ηλιόλουστη βόλτα ή να απολαύσετε τον ήλιο στην αυλή σας ή στο μπαλκόνι σας. Κάποιες, πάλι, διατροφικές πηγές βιταμίνης D είναι ο σολομός, οι κρόκοι αβγών, οι σαρδέλες, ο τόνος.

  • διακόψετε το κάπνισμα
  • περιορίσετε την κατανάλωση αλκοόλ

Photo: La Osteoporosis afecta a hombres y mujeres  by German Tenorio  is licensed under   CC BY-SA 2.0

Λίγα λόγια για μας

«Γερνάω αλλιώς» δε σημαίνει δε γερνάω.
Σημαίνει γερνάω με επίγνωση και αξιοπρέπεια.
Σημαίνει ότι την πείρα και τη σοφία της ζωής δεν τις εγκλωβίζω σε αναμνήσεις, αλλά τις μετουσιώνω σε δράση, στωικότητα, όνειρα, υπομονή, δημιουργία.

Διαβάστε περισσότερα