Πώς μπορεί να βοηθήσει η άσκηση τους ηλικιωμένους;

Είναι συχνό φαινόμενο, καθώς περνούν τα χρόνια,  η κίνηση του σώματος να γίνεται πιο δύσκολη και αυτό έχει ως συνέπεια την ελάττωση της φυσικής δραστηριότητας. Δυστυχώς, η μείωση της φυσικής δραστηριότητας έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω έκπτωση των φυσικών ικανοτήτων, την εξασθένηση των μυών και την επιβάρυνση της λειτουργίας του καρδιαγγειακού και του αναπνευστικού συστήματος. Έτσι, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος, η πτώση της φυσικής κατάστασης οδηγεί στην αποφυγή της φυσικής δραστηριότητας και η αποφυγή της φυσικής δραστηριότητας χειροτερεύει ραγδαία τη φυσική κατάσταση, με όλα τα αρνητικά αποτελέσματα που αυτό συνεπάγεται. Πώς μπορούμε όμως να σπάσουμε αυτόν τον κύκλο; Στην πραγματικότητα αυτή η κατάσταση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά καθώς τα χρόνια περνούν, γίνεται όλο και πιο δύσκολη η έξοδος από αυτήν. Η άσκηση είναι ένας απλός και εύκολα ελεγχόμενος τρόπος για την αντιστάθμιση των αρνητικών αποτελεσμάτων από την έλλειψη φυσικής δραστηριότητας.

Με ποιον τρόπο μπορεί να μας βοηθήσει η άσκηση;

Τα οφέλη της άσκησης είναι πολλά, παρακάτω όμως θα αναφερθούμε σε αυτά που σχετίζονται άμεσα με την καθυστέρηση της διαδικασίας της γήρανσης.

• Πρώτα και κύρια, η άσκηση συμβάλει στη διατήρηση και βελτίωση της δύναμης και της γενικής φυσικής κατάστασης. Αυτό από μόνο του βοηθάει στη διατήρηση της ικανότητας εκτέλεσης των καθημερινών δραστηριοτήτων, αλλά και στην διαχείριση ή ακόμα και βελτίωση χρόνιων ασθενειών, όπως ο διαβήτης, οι καρδιαγγειακές ασθένειες και η οστεοπόρωση.
• Επίσης, βελτιώνει την ισορροπία, παράγοντα σημαντικό για την αποφυγή τραυματισμών από πτώσεις.
• Συμβάλλει, γενικά, στη διατήρηση της καλής υγείας του νευρικού συστήματος και των εγκεφαλικών κυττάρων προλαμβάνοντας με αυτόν τον τρόπο την έκπτωση των νοητικών λειτουργιών και την εμφάνιση άνοιας.
• Τέλος, θα ήταν άδικο να παραλείψουμε άλλα συμπληρωματικά οφέλη της άσκησης, όπως τη μείωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης, τη βελτίωση συνολικά της διάθεσης, αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου.

Όσον αφορά το είδος της άσκησης, οι ασκήσεις που μπορεί να περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα γυμναστικής, χωρίζονται σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες και στοχεύουν σε τέσσερα διαφορετικά συστήματα του οργανισμού. Αυτές είναι :

1. Ασκήσεις δύναμης : Η βελτίωση της δύναμης μπορεί να γίνει εύκολα με πολλούς τρόπους. Στόχος των ασκήσεων μυικής ενδυνάμωσης είναι η βελτίωση της δύναμης των μυών, ώστε να είναι ευκολότερη η εκτέλεση των καθημερινών εργασιών, όπως το ανέβασμα σκάλας ή τα ψώνια. Ασκήσεις με βάρη, λάστιχα, αλλά και ασκήσεις μέσα στο νερό ή μόνο με το βάρος του σώματος μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη αυτού του στόχου. Ένα επιπλέον όφελος των ασκήσεων με αντιστάσεις είναι ότι, εκτός από τη διατήρηση των μυών σε καλή κατάσταση, συμβάλλουν και στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.
2. Ασκήσεις ευλυγισίας : Η διατήρηση της μυικής μάζας δεν είναι αρκετή για τη σωστή λειτουργία των μυών, αλλά απαραίτητο είναι αυτοί να λειτουργούν αρμονικά. Οι ασκήσεις ευλυγισίας βοηθούν στην επίτευξη αυτού του στόχου. Μη φαντάζεστε την ευλυγισία έχοντας στο μυαλό σας αθλήτριες, που επιδεικνύουν εξαιρετικές ικανότητες σε ακραίες θέσεις του σώματος. Η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Η καθημερινή εξάσκηση με απλές και εύκολες ασκήσεις ευλυγισίας μπορεί να βοηθήσει σημαντικά, ώστε να απελευθερωθεί η κίνηση τόσο την ώρα της άσκησης, όσο και στις καθημερινές δραστηριότητες. Οι ώμοι και το στήθος είναι σημεία που οφείλουμε να δίνουμε έμφαση , όπως επίσης και οι γάμπες, οι οποίες καταπονούνται έντονα με την καθημερινή δραστηριότητα.
3. Ασκήσεις αντοχής : Πρόκειται για βασικό παράγοντα της φυσικής κατάστασης. Η αντοχή βοηθάει στη διατήρηση της καλής υγείας του καρδιαγγειακού συστήματος και των πνευμόνων. Βελτιώνεται με οποιαδήποτε μορφή αερόβιας άσκησης και βοηθάει στην αντοχή σε όλες τις καθημερινές δραστηριότητες. Οι τρόποι βελτίωσής της ποικίλουν. Έτσι, εκτός από το τζόκινγκ, η αντοχή μπορεί να βελτιωθεί με το γρήγορο περπάτημα, με την κηπουρική, αλλά και με τον χορό. Οι επιλογές είναι πολλές.
4. Ασκήσεις Ισορροπίας : Η ισορροπία είναι ένας σημαντικός παράγοντας της φυσικής κατάστασης, που συχνά παραμελείται στα προγράμματα γυμναστικής. Συμβάλλει σημαντικά στην πρόληψη των τραυματισμών, ιδιαίτερα αυτών που οφείλονται σε πτώσεις. Πολλές ασκήσεις των κάτω άκρων μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της ισορροπίας.

Η άσκηση είναι ωφέλιμη, εφόσον πραγματοποιείται με ασφάλεια και ακολουθώντας ορισμένους κανόνες και αρχές. Η συμβουλή του γιατρού είναι απαραίτητη, πριν ξεκινήσουμε ένα πιο εντατικό πρόγραμμα άσκησης, αλλά και σε περιπτώσεις χρόνιων ασθενειών όπως διαβήτης, αρθρίτιδα ή καρδιαγγειακές ασθένειες. Πέρα από αυτό, κάθε άτομο ανάλογα με τις ικανότητες, το επίπεδό του , την εμπειρία του, αλλά και τις προσωπικές του προτιμήσεις μπορεί να επιλέξει τον χώρο και το είδος της άσκησης που είναι κατάλληλο γι΄ αυτόν. Η συμβολή κάποιου ειδικού πάνω στην άσκηση μπορεί να βοηθήσει σημαντικά, ώστε αυτή να γίνεται με ασφάλεια και με τα προσδοκώμενα οφέλη.

Ειρήνη Νταντούτη

Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής-Προπονήτρια

https://www.dadouti.com/

Photo: Senior Sport School_51 by Skåneidrotten is licensed under CC BY-SA 2.0