Όλα για την Τρίτη Ηλικία
info@gernaoallios.gr

Νόσος Alzheimer και Διατροφή

Η νόσος ALZHEIMER είναι μια αργή εκφυλιστική νόσος του νευρικού συστήματος. Σαν αποτέλεσμα έχει την εμφάνιση άνοιας σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών. Είναι μάλιστα τόσο διαδεδομένη ανάμεσα στους ανοϊκούς ασθενείς, που το ποσοστό της ξεπερνάει το 50%.

Τα χαρακτηριστικά της νόσου

Τρία είναι τα χαρακτηριστικά της νόσου ALZHEIMER

  1. Η διαταραχή της προσωπικότητας
  2. Η διαταραχή της συμπεριφοράς
  3. Η διαταραχή της κρίσης

Εμφανίζεται σταδιακά δυσκολία τόσο στην κατανόηση, όσο και στην έκφραση του λόγου. Σε πολλές περιπτώσεις, δε, η νόσος συνοδεύεται και από διαταραγμένη διατροφική συμπεριφορά, με αποτέλεσμα τη σοβαρή απώλεια βάρους του πάσχοντος. Ως βιολογικό «αποτύπωμα» της νόσου στον εγκέφαλο θεωρείται η συσσώρευση της πρωτεΐνης βήτα αμυλοειδές, αλλά και η απορρύθμιση του μεταβολισμού της γλυκόζης στον εγκέφαλο.

Η εξέλιξη της νόσου

Η εξέλιξη της άνοιας τύπου Alzheimer κρατάει μέχρι και 10 χρόνια ανάλογα τον ασθενή. Ανεξαρτήτως πάντως της διάρκειας, το σίγουρο είναι ότι η νόσος Alzheimer σημαίνει συνεχή αυξανόμενη δυσλειτουργικότητα για τον ασθενή που διαγνώσθηκε με τη νόσο.

Τη δυσλειτουργικότητα αυτή την κατηγοριοποιούμε σε τρία στάδια.

Πρώιμο στάδιο

Ο ασθενής ξεχνάει συχνότερα από ό,τι συνήθως και χάνει τον προσανατολισμό του ακόμα και σε γνώριμα μέρη. Ακόμα και η αίσθηση του χρόνου δεν υπάρχει γι’ αυτόν.

Μεσαίο στάδιο

Σε αυτό το στάδιο, η απώλεια μνήμης είναι μια έντονη πραγματικότητα και μάλιστα για γεγονότα του πρόσφατου παρελθόντος. Ο ασθενής πολλές φορές χάνεται ακόμα και στο οικείο περιβάλλον του και δυσκολεύεται πολύ στην επικοινωνία. Κύριο χαρακτηριστικό της επικοινωνίας τους σε αυτό το στάδιο είναι η μονότονη επανάληψη συχνά των ίδιων ερωτήσεων. Και όλα αυτά σε συνδυασμό με σημαντικές διαφορές στην όλη του συμπεριφορά.

Τελικό στάδιο

Στο τελικό στάδιο της νόσου, ο ασθενής αδυνατεί πλέον να γνωρίζει τα οικεία του πρόσωπα (σύζυγο, παιδιά, κ.τ.λ.), η αίσθηση του χώρου και του χρόνου φαίνεται να του είναι παντελώς άγνωστα, ενώ αρχίζουν να εμφανίζονται και δυσκολίες σε απλές κινήσεις όπως αυτή της βάδισης.

Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί η θεραπευτική αγωγή για την αντιμετώπιση της νόσου. Και τα φάρμακα στοχεύουν στη μείωση και ίσως τη βελτίωση των διαταραχών. Σύμμαχος των φαρμάκων τα τελευταία χρόνια αρχίζει να γίνεται και η διατροφή των ασθενών. Η σωστή διατροφική προσέγγιση φαίνεται πλέον ότι είναι ένας από τους παράγοντες που προσφέρουν προστατευτικό ρόλο όσον αφορά την εμφάνιση, αλλά και την εξέλιξη της νόσου. Κι αυτό, γιατί έρευνες έχουν δείξει ότι η συσσώρευση των ελευθέρων ριζών, δηλαδή το οξειδωτικό στρες, παίζει σημαντικό ρόλο στην παθοφυσιολογία της νόσου.

Ποιες είναι οι τροφές-σύμμαχοι ενάντια στη νόσο Alzheimer;

Τα τρόφιμα, που θα πρέπει να καταναλώνονται σύμφωνα με τη δίαιτα MIND (συνδυασμός της Μεσογειακής διατροφής και της αντιυπερτασικής δίαιτας DASH) για την πρόληψη και επιβράδυνση των εκφυλίσεων του εγκεφάλου, είναι τα εξής:

  1. Όλα τα λαχανικά, τουλάχιστον μια μερίδα την ημέρα, με έμφαση στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (π.χ. σπανάκι, μαρούλι), εκτός αν οι ασθενείς λαμβάνουν το χάπι syndrome.
  2. Δημητριακά ολικής άλεσης (ψωμί, φρυγανιές, ζυμαρικά) κάθε μέρα.
  3. Πουλερικά άπαχα ,τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα.
  4. Ψάρια, τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα.
  5. Όσπρια, τουλάχιστον 2-3 φορές την εβδομάδα.
  6. Ξηρούς καρπούς,  1 μερίδα 5 φορές την εβδομάδα.
  7. Φρούτα (ιδίως τα μύρτιλα και τα βατόμουρα)
  8. Κρασί, 1 ποτήρι κάθε μέρα.
  9. Ελαιόλαδο, σε όλες τις μαγειρικές παρασκευές αποκλειστικά.

Με χαμηλότερη συχνότητα καλό θα ήταν να καταναλώνονται:

  1. Το κόκκινο κρέας
  2. Τα τυριά
  3. Τα τηγανητά και τα πρόχειρα φαγητά
  4. Το αγελαδινό βούτυρο
  5. Τα γλυκά και τα σφολιατοειδή

Ύστερα από μελέτη ερευνητικής ομάδας που χρησιμοποίησε την MINDdiet, βγήκε το συμπέρασμα ότι ακόμα και εκείνοι που ήταν μέτρια συμμορφωμένοι με την MINDdiet, εμφάνισαν 35% λιγότερες πιθανότητες να νοσήσουν.

Ποιοι είναι οι λόγοι που πρέπει να καταναλώνονται τα παραπάνω τρόφιμα και σε αυτή την συχνότητα;

Λαχανικά: τα λαχανικά περιέχουν βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία που ίσως έχουν προστατευτικό ρόλο ενάντια στη νόσο Alzheimer μέσω της αντιοξειδωτικής τους δράσης. Οι βιταμίνες A, E, C και β-καροτένιο καθώς και μέταλλα όπως ο ψευδάργυρος, όταν βρίσκονται σε χρόνια ανεπάρκεια, οδηγούν σε υπερομοκυστειναιμία, που είναι ένας επικίνδυνος παράγοντας για θρόμβωση και εγκεφαλικό δηλαδή για ισχαιμία του εγκεφάλου, που οδηγεί σε εγκεφαλοαγγειακές αλλοιώσεις.

Πουλερικά και ψάρια: με έρευνες έχει αποδειχθεί ότι το επίπεδο των βιταμινών Β6 και Β12 είναι συχνά χαμηλό στα ηλικιωμένα άτομα, με αποτέλεσμα την απώλεια της γνωστικής ικανότητας ή τη νόσο Alzheimer. Η ανεπάρκεια αυτών των βιταμινών συμβάλλει στην εξασθένηση των αντιδράσεων μεθυλίωσης, αντιδράσεις που είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία του εγκεφάλου.

Ελαιόλαδο: ο εγκέφαλος είναι ιδιαίτερα φορτισμένος σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (PUFA), τα οποία συνεργούν στη δομική και λειτουργική ακεραιότητα του εγκεφαλικού ιστού. Συνέπεια του γήρατος είναι η μείωση των PUFA στις κυτταρικές εγκεφαλικές μεμβράνες και η γνωστική πτώση. Γι’ αυτό μια διατροφή ισορροπημένη σε ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα πιθανόν και να βοηθούν στην καθυστέρηση της εκδήλωσης και εξέλιξης της ασθένειας.

Σκοπός του άρθρου είναι να αναδειχθεί μια σοβαρή παράμετρος της νόσου, που αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά ευρήματα της νόσου και είναι «η σημαντική απώλεια βάρους». Σημαντική απώλεια βάρους για έναν ασθενή σημαίνει σημαντικά μειωμένη μυική μάζα, η οποία σταδιακά και λόγω του προχωρημένου της ηλικίας οδηγεί στην απώλεια της λειτουργικής ανεξαρτησίας του ατόμου και σε πολλές περιπτώσεις αυξημένη ανάγκη για νοσοκομειακή περίθαλψη και ιδρυματοποίηση. Αρκετές έρευνες διαπίστωσαν την ενεργειακή υποθρεψία σε ασθενείς με άνοια τύπου Alzheimer. Μάλιστα η υποθρεψία μπορεί να είναι και το υπόστρωμα για την εκδήλωση και άλλων γνωστικών δυσλειτουργιών. Μια διατροφή βασιζόμενη σε τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, μέταλλα και λιπαρά οξέα μειώνει τα επίπεδα της φλεγμονής και βοηθάει στην καταστροφή των ελευθέρων ριζών.

Γι’ αυτό, λοιπόν, τρώμε ισορροπημένα, υγιεινά και με βάση την μεσογειακή διατροφή σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας, για να συναντάμε την άνοια, μόνο στα ενημερωτικά άρθρα.

Ελληνίδα Κατιρτζόγλου

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Your Diets

facebook

Λίγα λόγια για μας

«Γερνάω αλλιώς» δε σημαίνει δε γερνάω.
Σημαίνει γερνάω με επίγνωση και αξιοπρέπεια.
Σημαίνει ότι την πείρα και τη σοφία της ζωής δεν τις εγκλωβίζω σε αναμνήσεις, αλλά τις μετουσιώνω σε δράση, στωικότητα, όνειρα, υπομονή, δημιουργία.

Διαβάστε περισσότερα