Όλα για την Τρίτη Ηλικία
info@gernaoallios.gr

Νόσος Πάρκινσον. Πώς βοηθάει η διατροφή;

Η νόσος Πάρκινσον περιγράφηκε από το γιατρό James Parkinson πριν 200 χρόνια περίπου. Είναι μια νευροεκφυλιστική πάθηση όπου τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου εκφυλίζονται με αποτέλεσμα να χάνουν τη λειτουργικότητά τους. Πιο συγκεκριμένα ο εγκέφαλος σιγά-σιγά σταματά να παράγει ντοπαμίνη που είναι ένας νευροδιαβιβαστής. Μικρότερη παραγωγή ντοπαμίνης σημαίνει μικρότερη ικανότητα ελέγχου των κινήσεων και του σώματος. Ακόμα και οι ειδικοί δεν μπορούν να πούνε με βεβαιότητα ποια είναι η ακριβής αιτία της νόσου Πάρκινσον. Απλά πιστεύουν ότι κάποια άτομα έχουν γενετική προδιάθεση προς τη νόσο και ότι ίσως ενεργοποιείται από έκθεση σε ορισμένους περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Όλοι μας θα έχουμε ακούσει για τη νόσο Πάρκινσον και ίσως έχουμε και κάποιον γνωστό με τη νόσο. Η εμφάνισή της είναι πολύ συχνή στις ηλικίες άνω των 50 ετών με το ποσοστό να φτάνει στο 1% του πληθυσμού για τα άτομα άνω των 65 ετών.

Συμπτώματα της νόσου

Αρχικά εμφανίζεται με αίσθημα κόπωσης, απώλεια δύναμης, δυσκολία ίσως στη γραφή, μείωση συντονισμού ματιών/χεριών και ένα τρέμουλο που ξεκινάει στον βραχίονα.  Τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Συνήθως, όμως, εμφανίζονται στη μια πλευρά του σώματος πρώτα και αργότερα μπορεί να εξαπλωθεί και στην άλλη. Με την εξέλιξη της νόσου τα συμπτώματα γίνονται προβλήματα και οδηγούν σε σταδιακό περιορισμό της αυτονομίας. Πιο συγκεκριμένα:

  1. Τρέμουλο των χεριών, των βραχιόνων, των ποδιών, της γνάθου και ολόκληρου του προσώπου.
  2. Δυσκαμψία: οι μύες γίνονται σφιχτοί και άκαμπτοι.
  3. Βραδυκινησία: βραδύτητα στην κίνηση ή ακόμα και δυσκολία στην έναρξη των κινήσεων.
  4. Προβλήματα ισορροπίας και συντονισμού καθώς η πάθηση προοδεύει.
  5. Άνοια σε προχωρημένα στάδια της νόσου.
  6. Κατάθλιψη.

Βέβαια τα συμπτώματα δύναται να διαφέρουν σημαντικά από ασθενή σε ασθενή. Έτσι, κάποιο άτομο μπορεί να έχει «τρόμο» (το γνωστό τρέμουλο ιατρικά) χωρίς να έχει δυσκαμψία ή βραδυκινησία και το αντίστροφο. Η νόσος  Πάρκινσον δε θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς, είναι ανίατη προς το παρόν και οι σύγχρονες ιατρικές θεραπείες σκοπό έχουν τη βραδεία εξέλιξή της και την υποχώρηση των συμπτωμάτων.

Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου;

Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες εργαστηριακές εξετάσεις για την αναγνώριση της νόσου του Πάρκινσον. Οι νευρολόγοι κάνουν τη διάγνωση με βάση τα αποτελεσμάτα της κλινικής εξέτασης και της ύπαρξης  δύο τουλάχιστον από τα τυπικά συμπτώματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω.

Φαρμακευτική θεραπεία

Οι περισσότεροι παρκινσονικοί ασθενείς θα χρειαστούν φάρμακα για τον έλεγχο των συμπτωμάτων τους. Είναι στην ευχέρεια του γιατρού να αντισταθμίσει τον έλεγχο των συμπτωμάτων και την ανάγκη αποφυγής επιπλοκών που σχετίζονται με την αγωγή, γιατί πρόκειται για μια χρόνια ασθένεια με λήψη φαρμάκων εφόρου ζωής.

Πώς σχετίζεται η διατροφή με τη νόσο του Πάρκινσον;

Η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης και τα καρδιαγγειακά νοσήματα φαίνεται πως μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση της νόσου. Τα παχύσαρκα άτομα φαίνεται να έχουν τον διπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουν την ασθένεια σε σχέση με τα άτομα που έχουν φυσιολογικό βάρος.

Γάλα και νόσος Πάρκινσον

Μετά από πληθώρα ερευνών έχουν καταλήξει στη θετική συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης γάλακτος και του κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου Πάρκινσον και μάλιστα φαίνεται να είναι μεγαλύτερη στους άντρες σε σχέση με τις γυναίκες. Η θετική αυτή συσχέτιση δεν αφορά την κατανάλωση άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων όπως το τυρί, το γιαούρτι ή το βούτυρο παρά μόνο το γάλα. Παρ’όλα αυτά δε φαίνεται να οφείλεται σε συστατικά του γάλακτος όπως είναι το ασβέστιο, η βιταμίνη D, η πρωτεΐνη ή το λίπος, γιατί πολύ απλά αυτά τα συστατικά δε συνδέονται με την εμφάνιση της νόσου, όταν προέρχονται από συμπληρώματα για παράδειγμα.

Ποιες μπορεί να είναι οι πιθανές εξηγήσεις:

1. Η έκθεση του γάλακτος σε φυτοφάρμακα ή άλλες χημικές ουσίες, οι οποίες μπορούν να συσσωρευτούν στον εγκέφαλο και να προκαλέσουν τη νόσο.

2. Το γάλα λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε λακτόζη μπορεί να αυξήσει το οξειδωτικό στρες, που με τη σειρά του επηρεάζει τον κίνδυνο θνησιμότητας και κατάγματος. Λιγότερο οξειδωτικό στρες προκαλούν τα προϊόντα γάλακτος που έχουν υποστεί ζύμωση (γιαούρτι, ξινισμένο γάλα κλπ) λόγω της χαμηλότερης περιεκτικότητάς τους σε λακτόζη και γαλακτόζη. Έτσι θα μπορούσαμε να πούμε ότι η δυσανεξία στη λακτόζη μάς προστατεύει έναντι της εμφάνισης της νόσου Πάρκινσον.

3. Η κατανάλωση γάλακτος μπορεί να μειώσει τα επίπεδα ουρικού οξέος, που είναι ένας ισχυρός αντιοξειδωτικός παράγοντας, που μπορεί να αδρανοποιήσει δυνητικά επιβλαβείς νευροτοξικές ουσίες όπως οι ελεύθερες ρίζες. Τα χαμηλά επίπεδα ουρικού οξέος σε ασθενείς με νόσο Πάρκινσον είναι μια διαπίστωση, η οποία θα μπορούσε να δείξει έναν νευροπροστατευτικό ρόλο του ουρικού οξέος έναντι της εμφάνισης της νόσου.

Ωστόσο οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον δεν πρέπει να αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα, καθώς σε αυτήν την ηλικία βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο υποσιτισμού, απώλειας μυϊκής  μάζας και οστεοπορωτικών καταγμάτων.

Υπάρχουν τρόφιμα που βοηθούν στη συντήρηση των συμπτωμάτων ή στην πρόληψη της νόσου;
  1. Ο συνδυασμός απώλειας οστικής μάζας και κινητικών προβλημάτων, που έχουν οι ασθενείς με τη νόσο Πάρκινσον, αυξάνουν τον κίνδυνο για σοβαρούς τραυματισμούς. Έτσι είναι επιβεβλημένη η κατανάλωση τροφίμων που ενισχύουν την υγεία των οστών όπως είναι τα τρόφιμα πλούσια σε ασβέστιο, μαγνήσιο και βιταμίνες D και K (γαλακτοκομικά, τυρί, ξηροί καρποί).
  2. Η ακούσια απώλεια βάρους που εμφανίζεται συχνά σε προχωρημένα στάδια της νόσου ως αποτέλεσμα της δυσκαταποσίας, της κατάθλιψης και της ναυτίας που προκαλούν τα φάρμακα, πρέπει να αντιμετωπιστεί με την κατανάλωση πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας για τη διατήρηση της μυϊκής μάζας του ατόμου. Άπαχα μέρη κρέατος, πουλερικά, γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών και αυγά συνιστώνται, ενώ για την πρόσληψη καλών λιπαρών οξέων οι ξηροί καρποί, το αβοκάντο και τα ψάρια. Οι ασθενείς θα πρέπει να καταναλώνουν  «εύκολες» τροφές τόσο στη μάσηση όσο και στην κατάποση, για να μη δυσκολεύονται.
  3. Ένα από τα βασικότερα φάρμακα για τη νόσο Πάρκινσον, η λεβοντόπα, δεν πρέπει να λαμβάνεται με πρωτεϊνούχο τρόφιμο, γιατί μπορεί να επηρεάσει την απορρόφησή της. Η λεβοντόπα και η πρωτεΐνη απορροφώνται στο λεπτό έντερο, με αποτέλεσμα να προκαλείται μειωμένη δράση του φαρμάκου ή καθυστέρηση στη δράση του.
  4. Η αφυδάτωση ή η ξηροστομία λόγω της καθημερινής λήψης φαρμάκων μπορεί να επηρεάσει την κατανάλωση τροφής. Έτσι οι ασθενείς με Πάρκινσον πρέπει να καταναλώνουν τουλάχιστον 8 με 10 ποτήρια νερού σε καθημερινή βάση καθώς και άλλα υγρά σε όλη τη διάρκεια της ημέρας.
  5. Η νόσος Πάρκινσον συνδέεται συχνά με μειωμένη κινητικότητα εντέρου, άρα δυσκοιλιότητα. Η λήψη 20 -25 γρ φυτικών ινών καθημερινά ανακουφίζει τον πάσχοντα. Οι φυτικές ίνες βρίσκονται στα φρέσκα φρούτα, στις σαλάτες, τα όσπρια και τα προϊόντα ολικής άλεσης.
  6. Ο περιορισμός της ζάχαρης, της καφεΐνης και του αλκοόλ θα βοηθήσουν το άτομο να έχει έναν ποιοτικότερο ύπνο.

Τα αποτελέσματα όλων των μελετών σχετικά με τον ρόλο της διατροφής στην πρόληψη της νόσου Πάρκινσον χρειάζονται περισσότερη διερεύνηση. Ωστόσο το σίγουρο είναι πως μια ισορροπημένη διατροφή στα πλαίσια του μεσογειακού προτύπου ενδέχεται να παίζει έναν προστατευτικό ρόλο απέναντι στην ασθένεια αυτή.

Ελληνίδα Κατιρτζόγλου

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Your Diets

facebook

Λίγα λόγια για μας

«Γερνάω αλλιώς» δε σημαίνει δε γερνάω.
Σημαίνει γερνάω με επίγνωση και αξιοπρέπεια.
Σημαίνει ότι την πείρα και τη σοφία της ζωής δεν τις εγκλωβίζω σε αναμνήσεις, αλλά τις μετουσιώνω σε δράση, στωικότητα, όνειρα, υπομονή, δημιουργία.

Διαβάστε περισσότερα