Ο υποσιτισμός αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα ζητήματα υγείας για τους ηλικιωμένους. Το οικογενειακό τους περιβάλλον καλό θα ήταν να αναγνωρίσει τα προειδοποιητικά σημάδια του υποσιτισμού, ώστε να βοηθήσει τα αγαπημένα του πρόσωπα να τον αποφύγουν.
Προβλήματα που προκαλούνται από τον υποσιτισμό
Ο υποσιτισμός στους ηλικιωμένους οδηγεί σε διατροφικά προβλήματα υγείας όπως:
- Την εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος με επακόλουθο την αύξηση πιθανών λοιμώξεων.
- Τη μυϊκή αδυναμία που μπορεί να οδηγήσει σε πτώσεις και κατάγματα πολλές φορές.
- Την κακή επούλωση των πληγών.
Μια κακή διατροφή ή μια ελλιπής διατροφή μπορεί να οδηγήσει το άτομο σε μεγαλύτερη ανορεξία ή αδιαφορία για το φαγητό, που θα επιδεινώσει τα υπάρχοντα προβλήματα υγείας.
Ποιες είναι οι αιτίες του υποσιτισμού στην τρίτη ηλικία
Οι αιτίες του υποσιτισμού μπορεί εξ αρχής να φαίνονται απλές, δηλαδή το λίγο φαγητό ή μια διατροφή ελλιπής σε θρεπτικά στοιχεία. Στην πραγματικότητα, όμως, ο υποσιτισμός συχνά προκαλείται από έναν συνδυασμό σωματικών, κοινωνικών και ψυχολογικών προβλημάτων. Ας τα δούμε πιο αναλυτικά:
- Προβλήματα υγείας
Οι ηλικιωμένοι συχνά λόγω προβλημάτων υγείας, μπορεί να έχουν μειωμένη όρεξη ή προβλήματα σίτισης. Τέτοια προβλήματα είναι: τα χρόνια νοσήματα, η λήψη ορισμένων φαρμάκων, η δυσκολία στην κατάποση ή στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών των τροφών, η δυσκολία μάσησης λόγω οδοντικών προβλημάτων και μια σύντομη νοσηλεία μπορεί να συνοδεύεται από απώλεια της όρεξης. Σε ορισμένες περιπτώσεις η μειωμένη αίσθηση γεύσης ή όσφρησης καθώς και μια άνοια μπορεί να συμβάλλει στον υποσιτισμό.
- Δίαιτες με περιορισμούς για την αντιμετώπιση παθήσεων
Οι διατροφικοί περιορισμοί σε αλάτι, ζάχαρη, λίπη και πρωτεΐνες μπορεί να βοηθούν στην αντιμετώπιση άλλων παθήσεων, αλλά συμβάλλουν στην ανεπαρκή διατροφή.
- Μειωμένη κοινωνική επαφή
Οι ηλικιωμένοι, που ζούνε και τρώνε μόνοι τους, χάνουν το ενδιαφέρον τους για το μαγείρεμα και το φαγητό, γιατί δεν απολαμβάνουν τα γεύματα τους.
- Κατάθλιψη
Μοναξιά, θλίψη, προβλήματα στην υγεία, μειωμένη κινητικότητα σε ορισμένες περιπτώσεις είναι αρκετοί λόγοι, για να συμβάλλουν στην κατάθλιψη με συνέπεια την απώλεια της όρεξης.
- Περιορισμένο εισόδημα
- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
Το αλκοόλ υποκαθιστά τα γεύματα και δεν καλύπτονται οι ανάγκες στα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Επιπλέον το αλκοόλ παρεμποδίζει την πέψη και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών.
Πώς μπορούμε να ανιχνεύσουμε τον υποσιτισμό;
Τα σημεία του υποσιτισμού στους ηλικιωμένους μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστούν, όμως:
- Προσέξτε τυχόν απώλεια βάρους.
- Μάθετε τα φάρμακα που λαμβάνει, γιατί πολλά φάρμακα επηρεάζουν την όρεξη, την πέψη και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών.
- Αξιολογήστε τα προειδοποιητικά σημάδια. Προειδοποιητικό σημάδι εκτός από την απώλεια βάρους μπορεί να είναι η αργή επούλωση πληγών, μώλωπες και οδοντικά προβλήματα.
- Παρατηρείστε τις διατροφικές συνήθειες του ατόμου. Καθίστε μαζί του στο σπίτι κατά τη διάρκεια των γευμάτων. Παρατηρείστε ή μιλήστε με το άτομο που επιμελείται το φαγητό του, εάν δεν έχει ο ίδιος την ευθύνη, και κάντε το ίδιο, εάν το αγαπημένο σας πρόσωπο βρίσκεται σε νοσοκομείο ή κέντρο φροντίδας.
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τον υποσιτισμό;
Η αντιμετώπιση του υποσιτισμού είναι σημαντική, γιατί κάνει τη διαφορά στην υγεία και την ευεξία ενός ηλικιωμένου ατόμου. Τι πρέπει να κάνετε; Ακολουθούν 6 συμβουλές.
Απευθυνθείτε στον γιατρό
Συνεργαστείτε μαζί του, για να προσδιοριστούν οι αιτίες που οδηγούν το αγαπημένο σας πρόσωπο στον υποσιτισμό. Μπορεί να χρειαστεί αλλαγή των φαρμάκων που επιδρούν αρνητικά στην όρεξη, μπορεί να χρειάζεται πρόσκαιρη αναστολή των διατροφικών περιορισμών για τα χρόνια νοσήματα ή μπορεί να χρειάζεται η παρέμβαση του οδοντιάτρου για να αντιμετωπιστούν προβλήματα πόνου και μάσησης. Ρωτήστε το γιατρό αν χρειάζεται η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής και επισκεφτείτε έναν διαιτολόγο για μια πιο ολοκληρωμένη και επιστημονική διατροφική εκτίμηση.
Ενθαρρύνετε το άτομο να τρώει τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά
- Φυστικοβούτυρο με ψωμί ή φρυγανιές
- Ξηρούς καρπούς ακόμα και τριμμένους, αν υπάρχει πρόβλημα στη μάσηση, με γιαούρτι
- Φρέσκα φρούτα και λαχανικά
- Προσθέστε επιπλέον ασπράδια στις ομελέτες και στις σούπες
- Προσθέστε τυρί σε όποιο φαγητό σάς ταιριάζει γευστικά
Κάντε τις τροφές πιο ελκυστικές
Κάντε τη διατροφή πιο ελκυστική με την προσθήκη χυμού λεμονιού, βοτάνων και μπαχαρικών, εάν το πρόβλημα είναι η απώλεια γεύσης.
Προγραμματίστε και καθιερώστε διάφορα σνακ μεταξύ των γευμάτων: ένα φρούτο, ένα κομμάτι τυρί, μια κουταλιά φυστικοβούτυρο ή ταχινιού παρέχουν θρεπτικά συστατικά και θερμίδες.
Ενθαρρύνετε την τακτική φυσική άσκηση
Η καθημερινή φυσική δραστηριότητα, ας είναι και ήπιας μορφής, θα αυξήσει την όρεξη και θα βοηθήσει στην ενδυνάμωση των μυών.
Ζητείστε βοήθεια από τρίτους
Αν κριθεί απαραίτητο, μπορείτε να προσλάβετε κάποιον, για να ψωνίζει τα τρόφιμα και να προετοιμάζει τα γεύματα. Αλλιώς απευθυνθείτε σε κοινωνικά πρόγραμμα και υπηρεσίες όπως το βοήθεια στο σπίτι.
Η έγκαιρη διάγνωση και η αντιμετώπιση του υποσιτισμού συμβάλλουν στην προαγωγή της υγείας και τη μακροβιότητα των αγαπημένων μας προσώπων.
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος